Hỏi:
Bác sĩ ơi, dạo gần đây em thấy nước tiểu màu rất lạ, vàng sậm hơn so với bình thường. Có lúc em để ý còn thấy nước tiểu lẫn màu nâu đỏ và có mùi khai nồng. Thỉnh thoảng em có thấy bị đau bụng dưới, hay nhói đau lúc quan hệ. Em đang rất lo lắng không biết mình bị bệnh gì, có liên quan đến hệ tiết niệu và cơ quan sinh sản không? Em tra trên mạng thì thấy đó là biểu hiện của viêm đường tiết niệu, nhưng chưa chắc chắn. Em cũng chưa có thời gian đi khám nên muốn hỏi bác sĩ của phòng khám Đa khoa 52 Nguyễn Trãi về tình trạng sức khỏe của mình. Mong bác sĩ giải đáp sớm. Em cảm ơn nhiều!
Nguyễn Ngọc N. (Đông Anh – Hà Nội)
Bác Sĩ Chuyên Khoa II Nguyễn Quang Cừ
Nguyên Trưởng phòng khám Tiết niệu sinh dục
Hơn 40 năm kinh nghiệm tại bệnh viện Việt Đức
Đáp:
Trước hết, chúng tôi cảm ơn bạn N đã tin tưởng và gửi câu hỏi đến với phòng khám Đa khoa 52 Nguyễn Trãi. Trao đổi với bác sĩ chuyên khoa, chúng tôi nhận định tình trạng của bạn N cũng có không ít người mắc phải. Đây không phải là nỗi lo của riêng bạn mà có đến hàng ngàn người lo ngại về vấn đề sức khỏe của bản thân khi thấy màu nước tiểu bất thường. Hãy lắng nghe thông tin mà bác sĩ cung cấp cho bạn nhé.
Thế nào là nước tiểu màu bất thường?
Quá trình tạo ra nước tiểu bao gồm các giai đoạn lọc ở cầu thận, tái hấp thu các chất từ ống thận vào máu và quá trình bài tiết một số chất thải từ máu vào ống thận, sau khi trải qua các bước trên thì nước tiểu được tạo ra. Nước tiểu có vai trò quan trọng, nó phần nào phản ánh được tình trạng sức khỏe của người bệnh và bác sĩ có thể dựa vào nước tiểu để đưa ra những chẩn đoán nhất định.
Màu sắc của nước tiểu thông thường có màu vàng nhạt đến màu hổ phách đậm. Sở dĩ chúng có màu sắc là do sắc tố urochrome và tùy theo độ đậm đặc hay pha loãng mà nước tiểu sẽ có màu sắc khác nhau. Nước tiểu có màu bất thường khi có màu đỏ, cam, xanh dương, xanh lá cây hoặc nâu.
Các chuyên gia khẳng định, vì nhiều nguyên nhân khác nhau, màu sắc nước tiểu có thể thay đổi thành nhiều màu khác nhau. Việc màu sắc nước tiểu bất thường có thể là tiếng chuông cảnh báo cho tình trạng sức khỏe của người bệnh.
Như vậy có thể thấy trường hợp của bạn N là bất bình thường với màu sắc nước tiểu đậm hơn, thỉnh thoảng có màu nâu đỏ. Bạn còn gặp phải nhiều triệu chứng kèm theo nên rất có thể đã mắc phải một căn bệnh nào đó và cần đi khám gấp.
Màu sắc lạ của nước tiểu và các dấu hiệu bệnh tật
Như đã nói ở trên, đối với người khỏe mạnh, nước tiểu có màu từ vàng nhạt đến vàng. Khi nước tiểu màu bất thường, đó có thể là dấu hiệu bệnh lý liên quan đến hệ tiết niệu hay cơ quan sinh sản mà mọi người cần chú ý.
- Nước tiểu trong suốt, không màu
Nước tiểu trong suốt như nước thông thường cho thấy bạn đang uống nhiều hơn lượng nước được khuyến nghị hàng ngày. Uống đủ nước là một điều tốt, nhưng uống quá nhiều nước có thể cướp đi chất điện giải của cơ thể. Tuy nhiên, nước tiểu thỉnh thoảng có màu trong suốt cũng không có gì đáng lo lắng, bạn chỉ cần cắt giảm lượng nước đang uống xuống 1 chút là được.
- Nước tiểu có màu hồng, đỏ nhạt
Nước tiểu màu đỏ hoặc hồng chứng tỏ bạn đã ăn loại trái cây hoặc thực phẩm nào đó có sắc tố hồng đậm hoặc đỏ tươi tự nhiên như: củ dền, quả việt quất,…
Tuy nhiên, nếu những ngày sau đó nước tiểu vẫn giữ màu tương tự, đó không còn là do màu thực phẩm nữa mà có thể là triệu chứng tiểu máu và có liên quan đến một số vấn đề sức khỏe như: phì đại tuyến tiền liệt, sỏi thận, khối u trong bàng quang và thận. Trường hợp này hãy đi khám bác sĩ để được chẩn đoán kịp thời và giải tỏa lo lắng.
- Nước tiểu màu cam
Nước tiểu có màu cam chứng tỏ bạn uống quá ít nước. Ngoài ra, nước tiểu màu cam cũng phản ánh bạn có thể đang có vấn đề với ống mật hoặc gan. Bệnh vàng da khởi phát ở người lớn cũng có thể gây ra nước tiểu màu cam..
- Nước tiểu màu xanh lam hoặc xanh lục
Nước tiểu màu xanh lam hoặc xanh lục rất hiếm, chủ yếu liên quan đến một loại thực phẩm nào đó trong chế độ ăn uống của bạn (ví dụ: ăn quá nhiều măng tây có thể khiến nước tiểu có màu xanh lục), hoặc có thể là do thuốc nhuộm sử dụng trong các xét nghiệm thực hiện trên thận hoặc bàng quang.
Tuy nhiên, nếu nước tiểu có màu xanh bất thường mà bạn không hề ăn thực phẩm có màu nào trước đó, hãy đi khám bác sĩ để được chẩn đoán kịp thời vì trong 1 số trường hợp, nước tiểu màu xanh lam/xanh lục cũng cảnh báo nhiễm khuẩn proteus – một dạng nhiễm trùng đường tiết niệu gây ra sỏi thận.
- Nước tiểu màu nâu sẫm
Nước tiểu có màu nâu sẫm như màu nước trà chứng tỏ cơ thể bạn đang bị mất nước. Ngoài ra, nước tiểu màu nâu cũng có thể do tác dụng phụ của một số loại thuốc, bao gồm metronidazole (Flagyl) và chloroquine (Aralen), hoặc do ăn một lượng lớn đậu đại hoàng, lô hội hoặc đậu fava.
Nếu sau khi bổ sung nước mà tình trạng vẫn không thuyên giảm thì bạn cần lưu tâm đến một tình trạng gọi là rối loạn chuyển hóa porphyrin – tình trạng này gây ra sự tích tụ các hóa chất tự nhiên trong máu làm nước tiểu có màu nâu hoặc gỉ. Nước tiểu màu nâu sẫm cũng có thể là một dấu hiệu của bệnh gan gây ra bởi mật đi vào nước tiểu của bạn.
- Nước tiểu màu trắng đục
Nước tiểu đục có thể là dấu hiệu của nhiễm trùng đường tiết niệu, hoặc là triệu chứng của một số bệnh mạn tính và bệnh thận. Nước tiểu đục, có bọt hoặc bong bóng cảnh báo tình trạng sức khỏe nghiêm trọng, bao gồm bệnh Crohn hoặc viêm túi thừa. Một số trường hợp nước tiểu có bọt và bác sĩ không thể xác định nguyên nhân.
Như vậy, trường hợp của bạn N, rất có thể bạn đã gặp phải vấn đề về gan hoặc bị viêm nhiễm đường tiết niệu. Kèm theo dấu hiệu đau bụng dưới và nhói đau khi quan hệ tình dục, chúng tôi cảnh báo nguy cơ viêm nhiễm đã lây lan sang hệ sinh sản. Điều này sẽ gây ra hàng loạt hệ lụy nếu không được chữa sớm.
Những yếu tố nào làm tăng nguy cơ màu nước tiểu bất thường?
Nước tiểu màu bất thường không phải là kết quả của việc sử dụng thực phẩm hoặc thuốc có thể được gây ra bởi bệnh lý thật sự. Các yếu tố khiến bạn có nguy cơ mắc các bệnh có thể ảnh hưởng đến màu sắc nước tiểu bao gồm:
+ Tuổi tác.
+ Đàn ông trên 50 tuổi thỉnh thoảng có máu trong nước tiểu do phì đại tiền liệt tuyến.
+ Tiền sử gia đình: bị sỏi thận hoặc bệnh thận làm tăng nguy cơ phát triển những vấn đề này.
+ Luyện tập thể lực quá mức, bất cứ ai tập thể dục cường độ cao có thể bị chảy máu đường tiết niệu.
Khi nào bạn cần gặp bác sĩ?
Các bạn nên liên hệ với bác sĩ nếu bạn có bất cứ hiện tượng màu sắc nước tiểu sau đây:
+ Thấy có máu trong nước tiểu. Nước tiểu có máu là triệu chứng phổ biến của nhiễm trùng đường tiết niệu và sỏi thận. Những vấn đề này thường gây ra đau đớn. Bên cạnh đó, nước tiểu đỏ như máu không đau có thể báo hiệu một vấn đề nghiêm trọng hơn như ung thư.
+ Nước tiểu tối màu hoặc màu cam. Nếu nước tiểu sậm hoặc màu cam, đặc biệt kèm theo phân nhạt màu và da vàng mắt vàng, có thể do rối loạn chức năng gan.
Trước khi thăm khám bác sĩ, bạn nên chuẩn bị trước một số câu hỏi mà bác sĩ có thể hỏi về màu nước tiểu:
+ Màu sắc nước tiểu bất thường đã xuất hiện bao lâu (nước tiểu có màu đỏ, cam,…)
+ Có bất kỳ mùi nào bất thường không?
+ Ít nhất một lần có cục máu đông trong nước tiểu hay không?
+ Bạn có gặp bất kỳ cơn đau khi đi tiểu hoặc một số triệu chứng khác.
Ngoài ra, bác sĩ cũng có thể hỏi bạn về các loại thuốc mà bạn hiện đang sử dụng. Điều quan trọng là bạn phải nhớ tên các loại thuốc kê đơn và thuốc không kê đơn và bất kỳ chất bổ sung thảo dược nào mà bạn đã và đang dùng.
Bạn N thân mến, bạn cần chú ý theo dõi sức khỏe của mình thật kỹ lưỡng qua từng giai đoạn và xem xét mình có nằm trong nhóm nguy cơ trên không để kịp thời khám chữa và điều trị.
Hi vọng những thông tin mà các bác sĩ của phòng khám Đa khoa 52 Nguyễn Trãi trên đây đã giúp bạn N có thể hiểu rõ hơn về tình trạng sức khỏe của mình. Mọi thắc mắc, bạn hãy liên hệ số Hotline: 035 968 5252 để được tư vấn cụ thể.